100 jaar architectuur in Rotterdam
1992: Kunsthal
Rem Koolhaas
De Kunsthal
is een ontwerp van Rem Koolhaas
uit 1992. Het is een van Koolhaas' eerste ontwerpen, waarin hij zijn
architectonische "ei" volledig kwijt kon. Het gebouw trekt
internationaal de volle aandacht van architectuurliefhebbers en
-kenners, maar heeft in het gebruik toch wat eigenaardigheden en
gebreken. Het gebouw dient als expositieruimte voor bijzondere
tentoonstellingen waarvoor in de bestaande musea 
geen ruimte is. De kunsthal heeft geen eigen collectie en is dan ook
geen museum. In de Kunsthal komen oude kunst, nieuwe kunst, design
en fotografie aan bod, waardoor een boeiend en afwisselend programma
ontstaat. Het gebouw wordt doorsneden door een voetgangershelling
die het Museumpark met de Westzeedijk verbindt. Via het gebouw wordt
een hoogteverschil overbrugd tussen het park en de Westzeedijk. In
het gebouw loopt in tegengestelde richting nog een
helling. De ingang ligt op het snijpunt van beide hellingen. Onder
het gebouw door loopt een ventweg tussen het dijklichaam en de
benedenetage. Het deel rechts van de helling bevat een auditorium en
een restaurant, het grotere linkerdeel twee expositieruimtes. De
twee expositieruimtes (hal 1 en 2) zijn verschillend van karakter.
Hal 1, beneden, heeft een zwart plafond met onregelmatige
verlichtingspatronen en vier stalen kolommen, die gezien kunnen
worden als een voortzetting van de bomen in het park. De grote hal
boven is een kolomvrije ruimte met een transparant dak en een groot
"etalagevenster". Op het dak wordt een grote installatietoren
gebruikt als billboard om de tentoonstellingen aan te kondigen. De
combinatie van auditorium en tentoonstelling is bijzonder, maar de
uitwerking door Koolhaas is weinig praktisch. Bezoekers van de
tentoonstelling moeten namelijk door het auditorium om de garderobe
en de tentoonstelling te bereiken, waardoor de twee functies
eigenlijk niet gelijktijdig bruikbaar zijn.
In de gevels zijn travertin en geteerd beton gebruikt met grote glasoppervlakken. Alle gevels zijn verschillend. De verschillende materialen, van duur tot goedkoop en van verfijnd tot banaal contrasteren fel met elkaar.
Op het dak staat het beeld 'Kameel' van Henk Visch uit 1992, te zien vanaf de Westzeedijk. De bedoeling was dat het beeld een plaats zou krijgen in de omgeving van de Kunsthal als vervreemdend element op een betonnen vlakte. De vlakte kwam er niet omdat dan kabels en leidingen onbereikbaar zouden worden. Om de vervreemding toch een plaats te geven werd de Kameel met zijn begeleider op het dak geplaatst.
Koolhaas' in Rotterdam gevestigde bureau OMA (Office for Metropolitan Architecture) ontwierp, in samenwerking met Petra Blaisse en Yves Brunier, aansluitend op de kunsthal ook het museumpark dat de verbinding vormt tussen de Kunsthal, Museum Boijmans-Van Beuningen, de Kunsthal en het Chabotmuseum. Het park werd in 1993 opgeleverd.
Ook opgeleverd in 1992:
| Plaza | Ellerman, Lucas, Van Vugt |
| GEB gebouw | H. Klunder |
| Unilever | J. Hoogstad |
| Witte Dorp | P. de Ley |
| Robeco | W. Quist |
| Activiteitencentrum Sjaak | Wintermans |
Andere projecten van Rem Koolhaas:
In Rotterdam:
| Twee patiovilla's Onderlangs | 1989 |
| Museumpark | 1993 |
| De Rotterdam | 2014 |
Elders:
| IJ-plein | Amsterdam | 1982 |
| Nederlands Danstheater | Den Haag | 1987 |
| Woongebouw Ketelmakerij | Amsterdam | 1987 |
| Byzantium | Amsterdam | 1991 |
| Woonhuis Geerlings | Holten | 1994 |
| Grand Palais | Lille | 1994 |
| Educatorium | Utrecht | 1997 |
| Guggenheim Museum | Las Vegas | 2001 |
| Prada Flagship store | New York | 2001 |
| Nederlandse Ambassade | Berlijn | 2004 |
| McCormick Tribute Campus | Chicago | 2003 |
| Seattle Public Library | Seattle | 2004 |
| Casa de Musica | Porto | 2004 |
| Leeum Samsung Museum of Art | Seoul | 2004 |
| Souterrain Grote Marktstraat (Tramtunnel) | Den Haag | 2005 |
| Kohlenwäschemuseum | Essen | 2006 |
| Hoofdkantoor Rothschildt | Londen | 2011 |
| CCTV Headquarters | Beijing | 2012 |
| Museum Hedendaagse kunst | Riga | 2013 |
| Taipeh Performing Arts Center | Taipeh | 2013 |
| Uitbreiding Musee des Beaux Arts | Montréal | 2014 |
