100 jaar architectuur in Rotterdam

1948: Bouwcentrum

Joost Boks

Het in 1948 geopende Bouwcentrum was een initiatief van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en het Centraal College van het Bouwwezen en had als taak voorlichting en documentatie van de bouwtechniek te bevorderen en uit te voeren. In het Bouwcentrum konden professionals en geïnteresseerden terecht voor tentoonstellingen en informatie over bouwen en wonen. Al tijdens de bezetting werden er plannen gemaakt voor een dergelijk centrum. In 1946 werd het Bouwcentrum opgericht en kreeg Boks de ontwerpopdracht. Het centrum heeft een opvallende vorm: het is een regelmatige 16-hoek met de zijdemaat van 9 meter een een diameter van 45 meter. Aan de randen bevinden zich op drie lagen tentoonstellingsruimtes aan gallerijen met geheel gesloten gevels. Daglicht valt naar binnen via een vide. In de vide staat een paddestoelachtige constructie met drie vloeren, die verspringen ten opzichte van de gallerijen.   Kern en gallerijen zijn verbonden via trappen en bruggen. Via die trappen en bruggen kan men heen en weer lopend de top bereiken. Het middendeel wordt bekroond met een schotelvormig dak.  De centraalbouw is voorzien van een viertal uitbouwen: de oorspronkelijke entree aan de Diergaardesingel voorzien van uitbouwen aan weerszijden en een café-restaurant aan de oostzijde. De uitbouwen voorzagen in kantoorruimte, een bibliotheek, een vergaderzaal en een lezingzaal voor honderdvijftig personen. Het gebouw is, zoals een modern wederopbouw gebouw betaamd, opgebouwd rond een betonskelet, dat is opgevuld met wanden van baksteen. Die wanden zijn echter in een sierverband gemetseld, wat weer traditioneel genoemd mag worden. Het gebouw was beroemd vanwege zijn typische vorm, maar was tegelijkertijd heel lastig uit te breiden. In 1955 werd een langwerpig bouwblok langs het Weena gebouwd met de baksteen sculptuur van Henry Moore. Het was een geschenk van de Vereniging Nederlandse Baksteenindustrie. Het is uitgevoerd door twee ervaren metselaars met 16.000 klinkers op basis van een vage schets van Moore en uitgebreide correspondentie tijdens de bouw. Het gebouw bevatte een grote expositieruimte van twee verdiepingen met magazijnen en werkplaatsen. De tweede verdieping bevatte kantoorruimte rond een binnenplaats. Tussen 1967 en 1970 werd het Bouwcentrum nogmaals uitgebreid. Ditmaal met een hoogbouw aan het Kruisplein van 18 verdiepingen, een middelhoog gebouw en een parkeergarage. Dit werd ontworpen door Middelhoek en Eikelenboom met wie Boks zich in 1958 had geassocieerd. Boks verliet de maatschap in 1965 vanwege gezondheidsproblemen. In 1974 fuseerden Middelhoek en Eikelenboom met het familiebedrijf Gerritse uit Dordrecht tot EGM architecten. Allen hebben zich inmiddels teruggetrokken uit dit bureau. In 1991 werd het Bouwcentrum gerenoveerd. De gevels van de laagbouwdelen zijn bekleed met lichtgrijs gemoffelde aluminium gevelplaten. Bijzonder geslaagd is de renovatie van het oude ronde tentoonstellingsgebouw aan de Diergaardesingel door Schiller Architecten in 2000. Het oude Bouwcentrum heeft de status van wederopbouwmonument. Het oude Bouwcentrum is nu in gebruik als kantoor door Vestia woningcorporatie. De laagbouw aan het Weena wordt gebruikt door Woonbron woningcorporatie, terwijl de hoogbouw in gebruik is bij Nauta Dutilh advocaten en notarissen. Het Bouwcentrum zelf is verhuisd naar het voormalige gebouw van Nationale Levensverzekeringsbank aan de Kruiskade.

 

---

Ook opgeleverd in 1947:

Societeit Huesca (vm medicijnenfabriek)	M.C.A. Meischke
Industriegebouw Oostzeedijk	W. van Tijen, H.A. Maaskant