100 jaar architectuur in Rotterdam

1959: Stationspostkantoor ( 2009: Central Post)

E. & H. Kraaijvanger

 

Het stationspostkantoor uit 1959 is een typisch voorbeeld van Rotterdamse wederopbouwarchitectuur. Ontwerp en uitvoering verraden iets van het karakter van het bureau van de gebroeders Evert en Herman Kraaijvanger. In de naoorlogse perioden ontwierpen zijn robuuste bouwwerken, niet zelden met natuurstenen elementen verrijkt en vaak voorzien van tegeltableaus van de beeldhouwer M. van der Plas. Degelijkheid, solide bouw, duurzame materialen: het zijn de kenmerken die de status van het bureau hebben bepaald. De grote bloeiperiode kwam met de wederopbouw. Als zoveel Rotterdamse architecten profiteerden de gebroeders Kraaijvanger van de verwoesting van de Maasstad op 14 mei 1940.

Het stationspostkantoor is een verdeelcentrum voor de post die toen nog ('s nachts) per trein aankwam en werd verstuurd. Al voor de oorlog werkte PTT aan de ontwikkeling van dit type gebouw. In Den Haag ontwierp rijksbouwmeester Bremer al een eerste exemplaar (1939-49). Na de oorlog zouden er nog velen volgen. De gemechaniseerde sorteermachines vereisten hoge en obstakelvrije ruimtes met zo min mogelijk kolommen. Daarom worden de 34 meter brede en 7 meter hoge etages overspannen met slechts één kolom. De bovenste laag is 9,5 meter hoog en geheel kolomloos. Aan de west en oostkant zijn kantoorvleugels met een lagere plafondhoogte gemaakt.

Via een eigen postperron aan het Centraal Station kwam de post aan. Via een tunnel was het complex met de overige perrons verbonden. Aan de voorzijde van het gebouw was onder een 7 meter brede luifel een laadperron voor postauto's. Aan de westkant was een postkantoor met  gevestigd. De post werd eerst naar de bovenste verdieping getransporteerd. Via een systeem van glijbanen en stortkokers werden de poststukken van boven naar beneden gesorteerd.

 De indeling is aan de buitenkant goed af te lezen aan gevel, die verder - met zijn baksteen, glas en betonarchitectuur typisch is voor de wederopbouwarchitectuur waar de Kraaijvangers in Rotterdam een prominente rol in speelden. De buitenwand van het trappenhuis aan de zuidwestzijde is voorzien van een groot abstract kunstwerk van Louis van Roode. Onderdeel van het patroon zijn een reeks uitstulpende glas-in-beton-vensters, elk met een eigen vorm en voorstelling. In het gebouw waren vele kunstwerken van bekende Rotterdamse kunstenaars als Dolf Henkes, Wally Elenbaas, Kees Timmer, Henk de Vos en Gust Romijn te vinden. Stedenbouwkundig is het gebouw geplaatst in het ritme van de Lijnbaaflats, al is dat door de bebouwing van het Weena met hoogbouw niet meer te zien. 

Inmiddels is de postsortering al geruime tijd verplaatst naar een nieuw EKP (Expeditieknooppunt) aan de Terbregseweg. TNT post heeft het pand verkocht aan een projectontwikkelaar, die er een kantoor in heeft ontwikkeld. Het pand is eind 2009 als kantoorgebouw onder de naam Central Post in gebruik genomen door diverse huurders.

---

Ook opgeleverd in 1959:

Ahrendgebouw, K. Doormanstraat/Westblaak	J.P.L. Hendriks / Van den Bosch / Van der Sluys
Flat Stadhoudersplein	J.P.L. Hendriks / Van den Bosch / Van der Sluys
Rijnhotel (binnenkort gesloopt)	Merkelbach&Elling

 

Andere projecten van E & H Kraaijvanger:

In Rotterdam:

Klooster en School Putselaan		1927
Klooster Lange Hilleweg		1929
RK Montesorischool Hoflaan		1935
Amsterdamsche Bank/Incassobank	(Kamer van Koophandel)	1950
Vroom en Dreesmann		1950
Holbeinhuis		1953
Kantoor Stad Rotterdam	(Rabobank)	1958
Peek & Cloppenburg	(Anson's)	1952
Jungerhans
Steigerkerk		1960
Telefooncentrale Waalhaven		1961
Flats Maasboulevard		1964
De Doelen		1966

 

Elders:

Vroom en Dreesmann	Nijmegen
Vroom en Dreesmann	Den Haag
Vroom en Dreesmann	Amsterdam
Vroom en Dreesmann	Hilversum
Vroom en Dreesmann	Groningen
Hoofdkantoor Boerenleenbank	Eindhoven	1962
Kantoor Volkskrant	Amsterdam	1966
Stadskantoor Schiedam	Schiedam	1975