| Op pad in Rotterdam |
|
Historisch Delfshaven
|
|
In 1389 kreeg Delft toestemming van graaf Aelbrecht van Beieren (en Holland) om een vaarverbinding aan te leggen tussen Overschie en deNieuwe Maas. Zodoende kreeg Delft een eigen vaarverbinding naar zee, en hoefde Rotterdam geen tol meer te betalen. De Delftse laken en bierindustrie was sterkop export gericht. Bovendien was Rotterdam een directe concurrent. Rondom de sluis tussen de gegraven Delfshavense Schie en de Maas ontstond Delfshaven, datressorteerde onder het stadsbestuur van Delft. De eerste bebouwing vond plaats aan de (Aelbrechts)Kolk en de (Voor)haven. In 1451 werd een tweede haven gegraven. Hetplaatsje groeide tot 1488 toen tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten grote verwoestingen werden aangericht. Ruim een eeuw later in 1572 namen dewatergeuzen Delfshaven in in hun opmars naar Rotterdam. Een week later namen de Spanjaarden Delfshaven in en legden het in de as. Naast oorlogsgeweld, was ookhet beleid van de stad Delft een belemmering voor de groei van Delfshaven. Na de brand in Delft van 1536 was het stadsbestuur bang dat veel bedrijvigheid zichnaar Delfshaven zou verplaatsen, vanwege de gunstigere ligging. Daarom nam Delft een aantal beperkende maatregelen. Allerlei scheepvaart activiteiten werdenverboden. Dit speelde Rotterdam in de kaart.
Tot het einde van de zeventiende eeuw vormde de visvangst de belangrijkste inkomstenbron. Haring was de belangrijkste vis (grotevisserij), maar ook er werd ook aan walvisvaart gedaan (kleine visserij). De uitvinding van het haringkaken in de vijftiende eeuw, maakt het mogelijk deharing te conserveren. De haring kon zo over grote afstanden worden geëxporteerd naar het buitenland. Eigenlijk was de haringvisserij, de enigebedrijfstak die voor de achttiende eeuw in Delfshaven tot bloei kon komen In 1638 vertrokken tien bezitters van haringschepen met 36 schepen naar Rotterdam. Delfshaven verloor hierdoor bijnade helft van zijn haringvloot. Geschrokken door deze massale verhuizing wijzigde de stad Delft haar houding. De beperkingen uit 1536 werden opgeheven.Delfshavenaren hadden nu meer vrijheid om hun bedrijf uit te oefenen met uitzondering van het bierbrouwen. Zo kwamen er zoutketen, kuiperijen,scheepswerven en taanderijen. De VOC (Verenigde Oostindische Compagnie) breidde het aantal loodsen en werven uit (in 1746 uitgebrand). Aan het einde van dezeventiende eeuw begon de opkomst van de jeneverindustrie. Delfshaven had niet minder dan 22 stokerijen. Ten behoeve deze nieuwe industrie werden aan de randenvan Delfshaven windmolens voor het malen van mout. Tijdens de Bataafse revolutie van 1795 zag Delfshaven zijn kans schoon om zich los te maken van Delft. Maar Delft ging nietaccoord en er werd een compromis bereikt waarbij Delfshaven meer zeggenschap kreeg over de eigen aangelegenheden. In 1811 kwam Delfshaven definitief los vanDelft. Delfshaven kreeg een eigen stadswapen waarin ondermeer de visserij en de jenever werden verwerkt. In 1825 werd Delfshaven een stad te voeren en werd ookSchoonderloo, de Coolpolder (nu het Oude Westen) en de Bospolder bij de nieuwe gemeente gevoegd. Na de verzelfstandiging stagneerde de economie. De VOC was in 1792 opgeheven en de haven begon te verzanden. Veel scheepvaartverplaatste zich naar Rotterdam. De financiële nood werd steeds hoger en het stadje zocht toenadering tot Rotterdam. Aanvankelijk was die stad nietgeïnteresseerd in het verarmde stadje. Aan het eind van de 19e veranderde Rotterdam van mening, omdat Delfshaven verdere stadsuitbreiding, diehoognodig was belemmerde. In 1886 volgde uiteindelijk annexatie door Rotterdam. Na jaren van verontachtzaming kwam Delfshaven in de jaren zeventig weer in de belangstelling en werd een begin gemaakt met derestauratie van historische gebouwen. Ook werd voorzichtig (na bewonersprotesten) aan nieuwbouw gedaan. In de jaren negentig heeft de gemeenteactief de vestiging van horeca en kunstbedrijven (ateliers en galeries) bevorderd, zodat historisch delfshaven nu behalve historische waarde ook eenaantrekkelijk uitgaansleven heeft. |
|
