Wandeling D – deel 3 "Spoorsingel" (1 km)
|
Kaart van de wandeling
Nummers <1> t/m <6> in de tekst corresponderen met nummers op de kaart. Klik op de kaart! |
 |
Op de kaart zijn aangegeven | |
| Metro stations |   |
||
| Tramhaltes |  |
||
| Treinstations |  |
||
| Restaurants in Blijdorp, Provenierswijk, Bergpolder | |||
|
De wandeling begint aan de Noordzijde van het Centraal Station op het Proveniersplein. <1> We komen nu in de Provenierswijk.
De Spoorsingel, die we recht voor ons zien is in 1865
gegraven als sluitstuk van het waterplan van stadsarchitect
Rose. De Provenierssingel Links ligt de Stationssingel die in 1871 is aangelegd als een verbinding tussen de Diergaardesingel en de Spoorsingel. Deze verbinding was verbroken door de aanleg van het spoor. De Stationssingel heeft niet de kenmerkende slingerende vorm van het waterproject en is bebouwd met middenklasse panden. In 1957 is de singel gedempt voor de aanleg van het nieuwe Centraal Station We steken het Proveniersplein over en lopen langs de Spoorsingel. De Spoorsingel, maar ook de Noordsingel bleven tot het einde van de 19e eeuw onbebouwd. Pas aan het begin van de 20e eeuw werden ze bebouwd. De Spoorsingel heette eerst Diergaardesingel, en werd pas na de aanleg van het spoor naar Rotterdam en de opening van het station Delftse Poort (nu Centraal Station) vernoemd naar deze nieuwe vorm van vervoer. De Provenierswijk kwam tot stand in het
kader van het uitbreidingsplan van De Jongh uit 1883. De
Provenierssingel en de Spoorsingel vormen de groene zones
van de wijk. De singels zijn bebouwd met huizen voor
de middenklasse in Art Nouveau of eclectische stijl, aan de
westzijde deels voorzien van voortuinen. Het oostelijk deel
is grotendeels ontwikkeld door projectontwikkelaar Zaaijer.
De gemeentelijke bemoeienis met de ontwikkeling van het
gebied beperkte zich tot wat bouwvoorschriften. In de
straten achter de singels kwamen <2> Tussen de Klein Coolstraat en Hoevestraat staat op nrs 31-49 een laag blok uit 1901 in Art Nouveau stijl. De architect was J.B. Jansen. Het is bijzonder dat in een tijd van stijgende grondprijzen hier woningen met een voortuin werden gebouwd. Op nr. 45 woonde makelaar en lid van de Kamer van Koophandel Witkamp en op nr. 33 Jhr. De Geer, hoofdredacteur van het Christelijke dagblad de Rotterdammer. Later werd hij gemeenteraadslid en in 1927 minister van Financiën. Ook de nrs 51-55 uit 1902 van de architect Idburg zijn in die bouwstijl. Spoorsingel 31 is ontworpen en gebouwd door J.C. van Tussenbroek, die ontwikkelaar, architect en aannemer was van een groot de van de wijk ten westen van de Spoorsingel. Hij woonde op de Walenburgerweg 73. <3> Aan de overzijde zijn de panden op nrs
30-32 in 1899 gebouwd door architect, aannemer en
gemeenteraadslid Van Vessem. Spoorsingel 6 De spoorsingel eindigt bij de Walenburgerweg. Hier slaan we rechtsaf. <4> Op nr 31-33 staat Oud-Walenburg. In de 16e
eeuw stond hier een buitenhuis van een dochter van een
haringkoopman. Haar kleinzonen werden de eerste
Rotterdammers die tot bisschop werden gewijd. Dit was ook
het einde van de dynastie. In de 18e eeuw Bij de stoplichten steken we de Schiekade over
<5> De Schiekade en de Schieweg volgen het
tracé van de Rotterdamse Schie. Met het verlenen van
stadsrechten in 1340 Rechts aan de overzijde van de Schiekade op nr. 6 bevindt zich pizzeria "Angelo Betti" (turquoise gevel) uitgevoerd in kitchstijl, waar volgens insiders de "beste pizza's van Rotterdam" worden geserveerd. Angelo Betti verkoopt al sinds 1922 Italiaans ijs in Rotterdam. Sinds het bombardement in 1940 is de zaak hier gevestigd. Inmiddels wordt het restaurant door de 4e generatie Betti geleid. We lopen rechtdoor de Bergweg in <5> Direct voor het spoorviaduct, staan
links drie oude panden, waarvan het pand op nr. 343 in Art
Nouveau stijl. Over het viaduct liep het
"Hofpleinlijntje" van station Hofplein, via Rodenrijs en
Pijnacker naar Den Haag Centraal. Het Hofpleinlijntje werd
in 1908 aangelegd en door de Z.H.E.S.M., een van de
voorlopers van de NS, in gebruik genomen. Links staat het woongebouw Eudokia en de gelijknamige winkelpassage. Het staat op de plaats waar sinds 1890 het gereformeerde ziekenhuis Eudokia voor "Chronische Lijders" stond. Na de oorlog is het een algemeen ziekenhuis geworden. Inmiddels het Eudokia samen met het Bergwegziekenhuis, dat iets verderop lag in het IJssellandziekenhuis opgegaan in Capelle a/d IJssel.
Hier eindigt dit deel van de wandeling. Het volgende deel volgt de Noordsingel rechtsaf. |
loopt naar rechts richting Schiekade. Deze singel werd in
1898 voltooid in kader van het plan van directeur
gemeentewerken De Jongh uit de jaren 1883-87 (in 1900 kwam
ook de Heemraadsingel gereed in de wijk Middelland). De
beplanting van de singels werd aan vader en zoon Zocher
toevertrouwd. De Provenierswijk is vernoemd naar
het Proveniershuis, dat tot 1898 aan de Schiekade
stond op de plek waar de Provenierssingel de Schiekade
kruist. Oorspronkelijk was het Proveniershuis een
leprooshuis, waarvan het bouwjaar onbekend is, maar dat al
in 1438 wordt vermeld. Al in 1542 werden in dit huis
'proveniers' of kostkopers opgenomen. Het aantal leprozen
werd steeds minder, zodat uiteindelijk alleen de proveniers
overbleven. In 1806 werden ook de bejaarden uit het
Oudemannenhuis er ondergebracht. Vanwege het aanleggen van
de Provenierssingel werd het huis gesloopt en verhuisden de
oude mannen naar het Heilig Geesthuis aan de Gerard
Scholtenstraat in het Oude Noorden.
arbeiderswoningen, waarvan de meesten inmiddels door
stadsvernieuwingsprojecten zijn vervangen. 
-14
zijn symmetrisch vormgegeven door G.W. van der Horst en
dateren ook van 1899. Door het mooie middenstuk lijkt het
wel een groot gebouw. 
werd het huis gesloopt om in plaats te maken voor een
herenhuis en 1881 door een villa. Van 1897 tot 1905 werd
deze villa in gebruik genomen door diaconessen. Deze villa
werd wederom gesloopt om in 1907 plaats te maken voor het
huidige huis dat gebouwd werd voor de houthandelaar Helmer.
Het is ontworpen door Ed. Cuypers, een neef en leerling van
de bekende P.J.H. Cuypers (Centraal Station en Rijksmuseum
in Amsterdam). De stijl,die Ed Cuypers hier toepaste heet
"Um 1800". Deze stijl grijpt terug op bouwwijzen die rond
1800 in zwang waren. Het huis werd in 1919 een klooster voor
de dominicaner zusters van Catherina van Siena. Daarvoor
moesten wel een paar wereldse elementen worden vervangen.
Naakte gebeeldhouwde kinderen kregen een jurkje aan en een
muzieknimf met een harp kreeg en tuniek en een aureool om,
zodat ze door kon gaan voor St Cecilia. Uit angst voor
onteigening en sloop stichtten de zusters in 1933 een
kleuterschool naast het klooster (nu een MAVO). Hedentendage
is er in de villa een kantoor gevestigd en in de
kloosteraanbouw (rechts) een pension voor thuisloze
jongeren, Maaszicht genaamd. De huidige eigenaar, de
woningcorporatie Woonbron heeft de villa van 2007 tot 2010
laten restaureren.
gaf graaf Willem IV van Holland ook toestemming tot het
graven van de Rotterdamse Schie. Zo kreeg Rotterdam een
eigen vaarverbinding met het Hollandse achterland en kon men
de handelsconcurrentie met Schiedam en Delfshaven aangaan.
Vanaf 1931 werd de Schie in delen gedempt (waar nu de
Schieweg (aan de linkerhand) ligt. Dit om het
uitbreidingsplan van stadsbouwmeester Witteveen mogelijk te
maken. De rest werd in 1940 dichtgegooid met puin van de
gebombardeerde stad.
De lijn liep van het Hofplein naar Scheveningen en mikte op
badgasten en welgestelde forensen uit o.a. Wassenaar. Eind
19e en begin 20e eeuw trok een deel van de Rotterdamse elite
naar Den Haag en Wassenaar, waar het woonklimaat beter en de
gemeentelijke lasten lager waren. De Hofpleinlijn gaf hen
een snelle en comfortabele woon-werk verbinding. Het was de
eerste elektrische treinverbinding van het land. Het viaduct
was het eerste bouwwerk uitgevoerd in gewapend beton. Door
de holle betonconstructie was de trillings- en geluidshinder
voor de omgeving minder. Het viaduct is gedecoreerd met
beeldhouwerken van Jan Altorf. In 2006 is de Hofpleinlijn
van NS opgegaan in het netwerk van RandstadRail, dat
door de RET verzorgd wordt. Het station Bergweg is toen
gesloten. Met de ingebruikname van de tunnel onder de
Statenweg in 2010 is het spoorwegviaduct helemaal buiten
gebruik gesteld. Wat er met het historische viaduct gaat
gebeuren is nog niet bekend. Ter hoogte van station
Hofplein is een dakpark en openluchttheater ingericht. In
het station Bergweg is nu een restaurant en een bakkerij
gevestigd.| Wandeling D - deel 3 | ||
| Vorige | Overzicht | Volgende |
© Eddy le Couvreur, 2005
laatst bijgewerkt: 30-03-2014