Jaap Bakema, Hans Boot (Van den Broek & Bakema)
De nieuwe bibliotheek aan de Hoogstraat vervangt in 1983 de oude bibliotheek aan de Nieuwe Markt uit 1923 (Lansdorp, Poot, Logemann). In 1969 was het besluit tot nieuwbouw al genomen, maar pas in 1977 wordt aan de architecten Weeber en Bakema in competitie een ontwerpopdracht verstrekt. Bakema's overwinning is omstreden, omdat velen meenden dat de rancune van jurylid Aldo Eyk jegens Weeber de doorslag heeft gegeven. Bakema's winnende ontwerp werd na diens dood in 1981 door compagnon Hans Boot voltooid.
Het gebouw bestaat uit zes trapsgewijs oplopende, kleiner wordende etages. Een glazen cascadevormige glazen gevel omhult het (rol)trappenhuis. In de kern van het gebouw bevinden zich de liften, daar achter de magazijnen in een gesloten bouwvolume. De andere gevels zijn van witte platen en glasstroken. Opvallend zijn de gele ventilatiekanalen aan de buitenkant van het gebouw. De vergelijkingen van het Centre Pompidou in Parijs (Piano, Rodgers, 1975) zijn snel getrokken. Het naar buiten werken en zichtbaar tonen van de techniek van een gebouw was in de jaren zeventig (kortstondig) in de mode. Critici vonden dat de glazen cascade al eerder was vertoond in Cambridge door James Stirling.
De situering aan de rand van de weekmarkt, het vele glas en de vooruitgeschoven krantenzaal benadrukken het beoogde 'open, uitnodigend, centraal gelegen en voor iedereen toegankelijk gebouw'. In de hal bevond zich de centrale uitleenbalie en waren enkele laagdrempelige functies gesitueerd. Enige tijd was hier een hulp- en informatiecentrum gevestigd. Het bibliotheektheater heeft een aparte entree aan de Hoogstraat.
Nu biedt het gebouw naast de boekencollectie ook ruimte aan de Centrale Discotheek (uitleen van platen, cd's en dvd's) een café (1e etage met terras) en een eetcafé/restaurant. In de hal vinden wisselende exposities en evenementen plaats. Ook is er gelegenheid tot het spelen van schaak met grote stukken. Zo fungeert de hal ook als ontmoetingsruimte.
De bibliotheek is een van de grootste en drukst
bezochte bibliotheken van Nederland. In 2004 werd een grootschalige
verbouwing afgerond door het bureau BroekBakema. Het gebouw werd
aangepast aan de veranderende behoeften in de consumptie van kennis.
Het boek is daarin slechts één van de gebruikte media. Een nieuwe
zaal op de eerste etage is speciaal ingericht voor presentaties. Het
stadsstudiehuis op de bovenste etage biedt een rustige werkomgeving.
Hier maken jonge en oudere mensen gebruik van de werkplekken die
variëren van kleine vergaderruimte tot individuele computerwerkplek.
Tijdens de gefaseerd uitgevoerde operatie kon het bibliotheekgebouw
in gebruik blijven.
Ook opgeleverd in 1983:
Woningbouw Hofdijk | J. Verhoeven |
Woongebouw Herman Bavinckstraat | P. de Bruijn |
Andere projecten van Jaap Bakema (i.s.m. J.H. Van den Broek):
In Rotterdam:
Warenhuis Ter Meulen/Wassen/Van Vorst | 1951 |
Lijnbaan | 1953 |
Werkplaatsengebouw HAL (Las Palmas) | 1953 |
Aankomsthal HAL | 1953 |
Meubelwarenhuis De Klerk | 1954 |
Schoenenmagazijn Huf | 1954 |
Galeries Modernes | 1957 |
Montesori lyceum | 1960 |
Woonhuis Van Buchem | 1961 |
Elders
Ketelhuis | Delft | 1957 |
Winkelcentrum | Nagele | 1957 |
Woonhuis Wierenga | Middelharnis | 1957 |
Wereldomroep | Hilversum | 1961 |
Gereformeerde Kerk | Nagele | 1962 |
Aula TU Delft | Delft | 1966 |
Faculteit Bouwkunde | Delft | 1967 |
Hengelose Es | Hengelo | 1968 |
't Hooi | Eindhoven | 1972 |
Raadhuis Terneuzen | Terneuzen | 1972 |
Hernesseroord | Middelharnis | 1974 |
Faculteit Civiele Techniek | Delft | 1975 |
Kernwandgebouwen | Tilburg | 1975 |
Raadhuis | Ede | 1976 |