100 jaar architectuur in Rotterdam

1972: Winkelcentrum Zuidplein

H.D. Bakker

 

De plannen rond het Zuidplein hangen samen met de stedenbouwkundige discussie over de positie van Rotterdam Zuid: een zelfstandig stadsdeel met eigen voorzieningen of een deel van een groter geheel. Ook het niveau van de voorzieningen was voorwerp van discussie. In 1926 ontwerpt Witteveen een plein van 100 bij 400 meter ter hoogte van het huidige Zuidplein (laag). Hieraan moeten winkels, theater, bioscopen, hotels en restaurants worden gevestigd. Voor de oorlog wordt alleen de Grote Schouwburg van Van Ravensteyn (nu Theater Zuidplein)  gebouwd. Na het bombardement van 1940 is de omgeving van het Zuidplein de locatie voor een nooddorp: het Brabantse Dorp. In de jaren zestig komt de metro, wordt het winkelcentrum, het Ikazia ziekenhuis en het Verzamelgebouw gebouwd.

Het winkelcentrum Zuidplein, het belangrijkste werk van architectenbureau H.D. Bakker (1915-1988), ligt op 6,6 meter boven maaiveld omdat het moet aansluiten op het metrostation. Door de ligging wordt verkeer, winkelen en lopen rigoreus gescheiden. Het winkelcentrum is een naar alle kanten gesloten  doos. Toegang is alleen mogelijk via interne verbindingen met het metrostation en de parkeergarage. Er zijn bovendien nog loopbruggen richting Ikazia ziekenhuis en Ahoy-complex. Later zal een entree op maaiveld worden gemaakt op de hoek Strevelsweg/Pleinweg. Onder het winkelcentrum liggen parkeergarages en een streekbusstation. De winkels liggen aan vier interne straten, die uitkomen op een centraal plein van 100x40 meter met een hoogte van 12 meter. Hieraan liggen de grote winkels van V&D en Hema. De winkels zijn apart vormgegeven door verschillende architecten onder supervisie van Bakker. Daglicht kan toetreden via daklichten, die in 4 richtingen zijn geplaatst.

In 1972 werd het winkelcentrum geopend door Mies Bouwman. Tussen 1993 en 1995 werd het winkelcentrum uitgebreid met circa 11.000mē door architectenbureau Bakker & Partners i.s.m. Chiel Verhoeff. Tussen 1999 en 2003 werd het interieur gerenoveerd zonder noemenswaardige uitbreiding door JHK Architecten uit Utrecht i.s.m. Greig + Stephenson Architects uit Londen. Het onoverzichtelijke centrale plein werd rustiger gemaakt door de vervanging van de wirwar aan oude kiosken door 2 nieuwe kiosken. Een andere belangrijke ingreep was de installatie van een beveiligingssysteem met cameratoezicht . Begin 2005 zijn er in het winkelcentrum proeven gehouden met een systeem voor automatische gezichtsherkenning. Met dit systeem kunnen veelplegers snel en automatisch herkend worden in de mensenmassa met behulp van beveiligingssysteem. Door verhoogde inspanningen van de deelgemeente, politie, vervoersbedrijf RET, bewakingsdiensten en de ondernemers, mag het winkelcentrum zich medio 2005 het veiligste winkelcentrum van Nederland noemen.

Met een oppervlakte van 55.000 vierkante meter is dit het belangrijkste winkelcentrum voor Rotterdam-Zuid en de gemeenten aan de zuidrand van Rotterdam. In 2004 had het winkelcentrum ongeveer 150 winkels. Het winkelcentrum behoort eveneens tot de grootste overdekte winkelcentra van heel Nederland. Het winkelcentrum trekt ongeveer 10 miljoen bezoekers per jaar.

 

Ook opgeleverd in 1972:

Nederlandse Dagbladunie Westblaak H. Bakker

Andere projecten van H.D. Bakker:

In Rotterdam:

De Leuve

1956

Maastorenflat 1956
Evertsenplaats (Lijnbaanflat 1956
Zuiderterras 1979

 

Elders:

Hotel Dorint Cocagne  Eindhoven 1961
Winkelcentrum Overvecht Utrecht 1969

100 jaar Architectuur- overzicht
terug
verder