100 jaar architectuur in Rotterdam

1934: Bankgebouw Mees & Zonen (Kunstacademie Willem de Kooning)

Alexander Kropholler

Al in 1720 had de familie Mees op deze plek een wisselkantoortje. Als bank is Mees en Zonen hier sinds 1745 gevestigd. Eind negentiende eeuw werden diverse panden aangekocht. De bestaande panden werden tussen 1904 en 1906 verbouwd door J.B. Posthumus Meyjes sr. en G. van Pelt. Door het gebouwencomplex van een nieuwe zandstenen gevel te voorzien werd een eenheid bereikt. In 1930 werd het complex opnieuw uitgebreid met het belendende Poolsch Koffiehuis op de hoek. Dit gebouw werd gesloopt en vanwege de gewenste eenheid van de nieuwbouw werd een nieuwe gevel voor het geheel gezet ontworpen door Kropholler in samenwerking met Van der Heyden & Van Nieuwenhuyzen. Het gebouw kreeg een nieuwe bakstenen gevel met zandstenen consoles, die onregelmatig is, omdat ze moest worden aangepast aan de bestaande gebouwen. De ruimtes binnen zijn van zuiver metselwerk, al is er een betonnen skelet toegepast. Het gebouw is voorzien van hoge puntdaken. De merkwaardige ruitvormige plattegrond is afgeleid van het oude stratenplan. De vormen van het gebouw passen naadloos in die stijl van de Delftse School waartoe Kropholler toe gerekend kan worden. Voorman in deze stroming was de Delftse hoogleraar Granpre Molière, die net als Kropholler bekeerd was tot het Rooms Katholicisme. De Delftse School keerde zich af van het opkomende functionalisme en idealiseerde de traditionele bouwstijl en bouwmethodes. Men koos voor archetypische vormen voor huizen en kantoorgebouwen, die meestal naar binnengekeerd waren. Nadruk werd gelegd op de spirituele waarden in de architectuur, die door het functionalisme verloren dreigden te gaan.

Kropholler liet zich zijn leven lang inspireren door het werk dat Berlage rond 1900 maakte. Bij Berlage was deze vormentaal slechts een fase in de architectonische ontwikkeling. Voor Kropholler, die zich in 1908 bekeerde tot het rooms-katholieke geloof, verwees deze architectuur terug naar de rooms-katholieke oorsprong van de Nederlandse nationaliteit in de middeleeuwen. De bouwstijl van Kropholler, in de lijn van de Delftse School, wordt gekenmerkt door ambachtelijk materiaalgebruik en een traditionele vormentaal. Bij het verwerken van materialen hield Kropholler duidelijk rekening met de natuurlijke eigenschappen ervan. Kropholler had een voorkeur voor verticale lijnen. De ramen in de gevels zijn bijna altijd hoger dan breed. De topgevel bestaat uit een zogenaamde trapgevel. Hij hield van sobere degelijkheid, die een sfeer van beschutting op moest roepen.

Het gebouw is tijdens het bombardement van 1940 beschadigd, maar kon worden hersteld (door Kropholler zelf) en uitgebreid. In 1962 fuseerde Mees met het Amsterdamse bankiershuis Hope & Co. Mees & Hope ging in 1975 met behoud van eigen identiteit op in de ABN. Enkele jaren later verliet de bank haar 'oervestiging' aan de Blaak. In 1982 werd het in gebruik genomen door de Academie voor Beeldende Kunsten Willem de Kooning. Op de hoek van Wijnstraat en Vissteeg is een beeld van Koning Willem II van J.Th. Stracké uit 1849 opgenomen. In het interieur waren medaillons van Jo Uiterwaal aangebracht. Nieuwe beeldende kunstuitingen zijn een zes meter lange stalen naald met groen neonlicht op de hoek van het gebouw van Jan van Munster. Het gebouw is via een loopbrug verbonden met de nieuwbouw voor de Hogeschool voor de Kunsten van Kees Christiaanse aan de Wijnhaven (1995-1998).

Ook opgeleverd in 1934 :

Andere projecten van Kropholler:

In Rotterdam:

GK van Hogendorp Scholengemeenschap (vm RK lagere school voor meisjes St Anna en St Agnes)

1925

Elders: