100 jaar architectuur in Rotterdam
1923: Postkantoor
G. Bremer
Samen met het ernaast gelegen stadhuis - dat in
dezelfde periode werd gebouwd - markeert het postkantoor de voorname
status die de 
Coolsingel
als
stadboulevard moest krijgen. Tot ongeveer 1850 vormde de Coolsingel de
westgrens van de ommuurde stad. Het was een verdedigingsgracht. De
stedelijke ontwikkeling had zich tot dan toe door verdichting binnen
de stadsdriehoek - gevormd door Coolsingel, Goudsesingen en Nieuwe
Maas - beperkt. In de 2e helft van de 19e eeuw begon Rotterdam door de
havenontwikkeling aan een spectaculaire bevolkingsgroei. Men ging
buiten de muren bouwen en na de invoering van de nieuwe vestingswet
van 1874 konden de stadsmuren worden gesloopt.
In het begin van de 20e eeuw ontstond er bij het stadsbestuur - met
name bij burgemeester Zimmermann - behoefte aan een mondaine
stadsboulevard, zoals die in Parijs en Brussel in eind 19e eeuw waren
aangelegd. Ook waren bestaande publieke gebouwen zoals het stadhuis,
het postkantoor en de beurs te klein geworden voor de groeiende stad.
Plannen werden gemaakt om de Coolsingel om te vormen tot zo'n
stadsboulevard. In 1913 werd de Coolsingel gedempt. Voor het stadhuis
en postkantoor moesten oude krottenwijken als de rosse buurt "Het
Poldertje" wijken. In het bombardement van 1940 bleven de grote
gebouwen aan de Coolsingel wonderwel nagenoeg gespaard.
Het postkantoor is een ontwerp uit 1915 van
rijksbouwmeester Kees Bremer (1880-1949). Door materiaalschaarste
vanwege de Eerste Wereldoorlog duurde de bouw van september 1915 tot
april 1923. Het is een modern gebouw qua constructie en deels ook qua
detaillering. De gevel is neoclassicistisch. Om het stadhuis een meer
prominente positie aan de Coolsingel te geven wijkt het postkantoor
een enkele tientallen meters 
naar
achteren.
Hiermee werd het tegenovergestelde bereikt. Het postkantoor krijgt
hierdoor een voorplein, terwijl het stadhuis te dicht op de Coolsingel
staat om een monumentaal effect te bereiken. De buitenmuren van het
gebouw zijn van muschelkalksteen en beslaan vier etage met een
Mansardekap erop. Op de gevel heeft de beeldhouwer Joop P.H. van
Lunteren een aantal fantasievolle beelden aangebracht, die posterijen,
telegrafie en telefonie voorstellen . Vijf reliëfs
stellen de vijf werelddelen voor, die het wereldomvattende werkgebied
van de posterijen moeten verbeelden. Europa wordt boven de hoofdingang
voorgesteld door een jong gezin.
Het interieur van het postkantoor is indrukwekkend. De hal die over de breedte van het gebouw is gemaakt is 22,5 meter hoog en opvallend licht. De hal is voorzien van paraboolvormig tongewelf van beton met cassettes en bovenlichten.
Kees Bremer werd in 1924 aangesteld als enig en
algemeen Rijksbouwmeester van de nieuwe Rijksgebouwendienst, een
samenvoeging van verschillende bouwbureaus. Hoewel gewaardeerd in zijn
eigen tijd, is hij een relatief onbekend architect gebleven, deels
omdat zijn functie vooral een ambtelijke was, en hij door
bezuinigingen en economische recessie weinig tot stand kon brengen.
Bovendien was hij een moeilijk te plaatsten architect: geen modernist,
geen vernieuwer en niet aangesloten bij een bepaalde groep of
beweging. De vernieuwing in de Nederlandse architectuur ging aan de
Rijksgebouwendienst grotendeels voorbij. Bremer vervulde zijn functie
tot het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Het postkantoor is in 2007 gesloten en staat
sindsdien leeg. In 2016 werd bekend dat het gebouw wordt herontwikkeld
tot een hotel, waarbij de monumentale lokettenhal als publiekelijk
toegankelijke lobby wordt gebruikt. Aan de achterzijde wordt een 150m
hoge woontoren toegevoegd om het project economisch haalbaar te
maken. Het ontwerp is van ODA NY in samenwerking met Braaksma &
Roos. De oplevering is gepland voor 2022.
Ook opgeleverd in 1923:
| Directiekeet Witte Dorp | J. Oud |
| Woningbouw Tusschendijken | J. Oud |
| Armen- en weeshuis St Jansplaats (Nw Binnenweg 31) | M. Brinkman |
| Bibliotheek | N. Lansdorp, J. Poot, D. Logemann |
Andere projecten van G.C. Bremer:
In Rotterdam:
| |
|
|
Elders:
| Ministerie van Economische Zaken | Den Haag | 1917 |
| Belastinggebouw | Enschede | 1938 |
| Kunstbunker | Otterlo | 1939 |
| Faculteit Scheikundige Technologie | Delft | 1946 |
| Stationspostkantoor | Den Haag | 1949 |
| Basisplan TU Delft | Delft | 1950 |
