Art nouveau en Jugendstil

French and German names for a new style around 1900. Especially art nouveau has evolved from decorative and applied art. Samuel Bing opened his art shop "Salon de l'Art Nouveau" in Paris in 1895. The German name is derived from the magazine Die Jugend, edited in Munchen since 1896. In Britain the names art nouveau, modern style or Liberty style are use, after the firm Liberty and Co. te Londen; in Italy Stile Liberty or Stile Floreale, in Austria Sezessionstil, after the Vienese group Sezession. The style is characterised by asymmetry and extravagant, elegant lines. Especially the whiplash motive is very popular. It can be seen as a reaction to emerging mass production, which in the eyKantoor Van Uden (Overeynder) 1909es of the supporters had taken away all beauty from objects. When objects were again based on nature, then beauty could again be a part of life. But only when it was applied in all artistic disciplines. In architecture the apllication of iron gave new possiblities for designs of stairwells, facades and balconies. The architects often were also interiour designers. Changes in social and economical conditions after World War I brought Jugendstil to an end.Franse c.q. Duitse benaming voor de stijlvernieuwing rond 1900. Met name art nouveau komt voort uit de toegepaste, decoratieve kunsten. Samuel Bing opende in 1895 in Parijs een kunsthandel "Salon de l'Art Nouveau". De term is ontleend aan het sinds 1896 te München uitgegeven tijdschrift Die Jugend, waarvan Otto Eckmann de eerste jaargangen met karakteristieke vignetten en randversieringen illustreerde; in Groot-Brittannië spreekt men van art nouveau, modern style of Liberty style, naar de firma Liberty and Co. te Londen; in Italië van Stile Liberty of Stile Floreale, in Oostenrijk over Sezessionstil, naar de Weense groep Sezession De stijl kenmerkt zich vooral door de asymmetrie en de uitbundige sierlijke, beweeglijke lijnen. Met name het "zweepslagmotief" werd graag gehanteerd. Het kan worden gezien als een reactie op de opkomende massaproductie, die in de ogen van de aanhangers, de schoonheid uit heClubgebouw 'De Maas' (Brinkman/Hooykaas), 1908t voorwerp had weggenomen. Als het voorwerp weer op de natuur werd gebaseerd, dan kon de schoonheid weer deel van het leven worden. Maar dan moest wel in alle disciplines van de kunst dit principe worden toegepast. Voor de bouwkunst bracht de toepassing van het ijzer als nieuw materiaal nieuwe constructieve mogelijkheden, maar de term Jugendstil heeft toch vnl. betrekking op de decoratie Witte Huis (Molenbroek), 1897van bijv. trapleuningen, gevels, enz. IJzer leende zich goed voor verwerking tot de sierlijk gebogen vormen waarom de Jugendstil vroeg. De architecten waren veelal tevens interieurontwerpers. Gewijzigde sociale en economische omstandigheden, toepassing van nieuwe materialen (beton) brachten na de Eerste Wereldoorlog  het einde van de Jugendstil.

In Nederland kent de Art Nouveau uiteenlopende verschijningsvormen. De geometrisch georiënteerde constructief-rationeel-maatschappelijke stroming vind met o.a. in Amsterdam rond Berlage, terwijl het sierlijke elegant-artistieke-pragmatisme meer in Den Haag en Rotterdam is te plaatsen.

In Rotterdam is het meest opvallende bouwwerk in deze stijl het Witte Huis aan de Wijnhaven (1897-1898) van Molenbroek. Andere mooie voorbeelden zijn de sociëteit van Roevereniging "de Maas" en het kantoor Van Uden aan de Veerhaven. Ook in Kralingen zijn, met name aan de Avenue Concordia en de Voorschoterlaan een aantal Art Nouveau huizen te zien.

  back